Środki ochrony indywidualnej to urządzenia lub wyposażenie przeznaczone do noszenia bądź trzymania przez pracownika w celu ochrony przed jednym zagrożeniem lub większą liczbą zagrożeń, które mogą mieć wpływ na jego zdrowie lub bezpieczeństwo pracy.
Do środków ochrony indywidualnej zalicza się również:
- zespoły składające się z kilku urządzeń lub rodzajów wyposażenia, które zostały ze sobą połączone w celu ochrony człowieka przed jednym lub wieloma jednocześnie występującymi zagrożeniami;
- urządzenia lub wyposażenie ochronne, połączone z nie ochronnym środkiem wyposażenia indywidualnego noszonym lub też trzymanym przez osobę, w celu wykonania określonych czynności;
Klasyfikacja środków ochrony indywidualnej
Zgodnie z normą PN-Z-08053:19981) środki ochrony indywidualnej pod względem konstrukcji oraz ich ogólnego przeznaczenia można podzielić na 9 grup (patrz tabela).
Tabela Podział środków ochrony indywidualnej według ich ogólnego przeznaczenia.
| Nazwa grupy | Symbol oznaczenia |
| Odzież ochronna | U |
| Środki ochrony kończyn dolnych | N |
| Sprzęt ochrony głowy | G |
| Sprzęt ochrony twarzy i oczu | T |
| Sprzęt ochrony układu oddechowego | D |
| Sprzęt ochrony słuchu | S |
| Sprzęt chroniący przed upadkiem z wysokości | W |
| Środki izolujące cały organizm*) | I |
| Środki ochrony kończyn górnych | R |
*) Środki izolujące cały organizm – stanowią połączenie odzieży gazoszczelnej oraz sprzętu izolującego ochrony układu oddechowego.
W Dyrektywie 89/686/EWG dotyczącej minimalnych wymagań stawianych środkom ochrony indywidualnej wprowadzono inny podział tych środków, niż przedstawiony w Polskiej Normie. Zgodnie z tą dyrektywą środki ochrony indywidualnej zostały podzielone na trzy kategorie, pod względem ryzyka przed którym chronią. Podział ten został podyktowany koniecznością zróżnicowania procedur certyfikacji środków ochrony indywidualnej.